Baucau, 9 Juñu 2025 – Provedór Direitus Umanus no Justisa, Virgílio da Silva Guterres “Lamukan”, ofisialmente halo abertura no hato’o nia intervensaun durante treinamentu direitus umanus ba pesoál na’in 25 husi Komponente Terrestre FALINTIL–Forsa Defeza Timor-Leste (FFDTL), iha Lanud Baaucau.
Organiza hamutuk husi PDHJ, F-FDTL, no Unidade de Assessoria de Direitos Humanos (UADU), formasaun ne’e dezeña atu hametin komprensaun no aplikasaun prinsípiu direitus umanus iha kna’ar loron-loron pesoál militár nian.
Iha nia diskursu abertura, Provedór Guterres subliña katak PDHJ, tuir Lei No. 7/2004 (Artigu 3), iha mandatu atu tau matan ba autoridade públika sira—inklui militár, polísia, no guarda prizionál sira hodi garante kumprimentu ba padraun direitus umanus.
“Militár, nu’udar autoridade públika, tenke hala’o operasaun iha kuadru lei nian no tane aas dignidade umana iha tempu hotu-hotu,” dehan Guterres. “Ida ne’e esensiál la’ós de’it iha operasaun defeza nasionál, maibé mós bainhira reprezenta Timor-Leste iha misaun manutensaun pás internasionál iha Nasoins Unidas nia okos.”
Nia realsa liu tan katak sidadaun sira iha direitu atu hato’o keixa ba PDHJ bainhira hetan abuzu ka violasaun husi funsionáriu públiku sira, inklui pesoál militár sira. Provedór reafirma PDHJ nia knaar hodi investiga kazu sira hanesan ne’e no rekomenda medida apropriadu ba ministériu no instituisaun relevante sira hodi prevene violasaun sira iha futuru.
Tenente Koronel Hélio Dias Quintas, Komandante Primeiru Batallaun hato’o nia apresiasaun ba PDHJ no UADU tanba bele fasilita formasaun ne’e. Nia enkoraja partisipante sira atu envolve ativamente no ho sériu, hodi subliña importánsia atu integra direitus umanus iha profisionalizmu no dixiplina militár.
Formasaun ne’ebé hala’o iha loron 9 to’o 13 juñu 2025 iha baze Komponente Terrestre iha Baucau, konta ho módulu sira kona-ba direitu konstitusionál, uza forsa proporsionál, konduta militár iha ambiente dame no konflitu, no responsabilidade forsa armada sira nian hodi tane aas direitus umanus no estadu direitu.
Atividade ida-ne’e refleta PDHJ nia kompromisu ne’ebé la’o hela atu promove kultura direitus umanus iha setór hotu-hotu, inklui iha forsa defeza no seguransa Timor-Leste.
This post is also available in: English