Ave Caicoli, Dili, Timor-Leste

info@pdhj.tl

  • tp
  • en

Selebra Exelénsia: Artigu Vensedór Datoluk husi Cedelizio kona-ba Korupsaun

Dili, 3 Fevereiru 2025 – Provedoria dos Direitos Humanos e Justiça (PDHJ), parseria ho USAID/Timor-Leste nia programa Mekanizmu Responsabilidade no Integridade (AIM), haksolok hodi fahe obra inspiradora husi Cedelizio V. M. C. do Rêgo, manan-na’in datoluk ba kompetisaun hakerek essay kona-ba Governasaun Di’ak no Anti-Korrupsaun.

Moris iha Lautém, Cedelizio nu’udar defensór apaixonadu ba mudansa sosiál no literasia. Iha 2018, nia ko-funda Movimentu Juventude Aldeia Dauluturo, inisiativa ida ne’ebé promove envolvimentu juventude liuhosi debate sira, diskursu sira, no atividade sira harii komunidade nian. Nia mós nu’udar membru ativu Movimentu Letras, kampaña literasua ne’ebé dedika ba haburas edukasaun iha Timor-Leste, no oras ne’e daudaun serbisu nu’udar jornalista ba Media Assa-News, iha ne’ebé nia destaka kona-ba governasaun no kestaun sosiál prinsipál sira.

Iha ninia artigu, Cedelizio esplora dezafiu istóriku no estruturál kona-ba governasaun no korrupsaun iha Timor-Leste. Nia argumenta katak legadu koloniál no opresaun polítika forma ona dinámika podér ne’ebé eziste, dala barak lori ba inefisiénsia burokrátiku no falta responsabilizasaun. Liuhusi ezame krítiku ida kona-ba polítika governu nian, nia kestiona se prioridade sira dezenvolvimentu nasionál nian reflete duni nesesidade sira povu nian.

Ninia artigu subliña importánsia edukasaun, saúde, no agrikultura nian hanesan pilar esensiál sira governasaun nian, hodi husu atu muda hosi gastu administrativu ne’ebé maka’as ba polítika sira ne’ebé maka fó benefísiu diretamente ba sidadaun sira. Nia aborda mós papél krítiku hosi instituisaun independente sira hanesan Komisaun Anti-Korrupsaun (KAK) no PDHJ hodi promove responsabilizasaun, hodi argumenta katak sira tenke hametin ho autonomia boot liu hodi kombate korrupsaun ho efetivu.

Cedelizio nia obra sai nu’udar xamada ba asaun, hodi dudu juventude Timor-oan sira atu ezije transparénsia, dezafia korrupsaun, no partisipa ativu iha governasaun. Ninia dedikasaun ba literasia, mídia, no envolvimentu síviku hatudu kbiit hosi lian joven sira nian hodi forma sosiedade ida ne’ebé justu no responsável liu.

🔗 Lee artigu kompletu iha ne’e: https://www.pdhj.tl/wp-content/uploads/2025/02/Baze-Istoria-Boa-Governasaun-No-Anti-Korupsaun-Baze-istoria-Cedelizio-.pdf

This post is also available in: English

Notisia seluk

Provedór Timor-Leste Partisipa iha Diálogu ASEAN, Destaka Asuntu Prinsipál Direitu sira

JAKARTA, Indonézia, 17 Novembru 2025 – Ho konvite husi Komisaun Intergovernamentál ASEAN kona-ba Direitus Umanus (AICHR), Provedor ba Direitus Umanus no Justisa Timor-Leste, Virgílio...

PDHJ Enkontru ho EDTL Hodi Diskute Asuntu Fornesimentu Eletrisidade Ne’ebé Identifika iha Inspesaun iha Atauro

Dili, 7 Novembru 2025 –Provedór Direitus Umanus no Justisa, Virgílio da Silva Guterres “Lamukan” realiza enkontru ida ho lideransa Eletricidade de Timor-Leste (EDTL), Prezidente...

Provedor Enkontru ho Estudante UETL Kona-ba Lei Manifestasaun no Revogasaun Lei Pensaun Mensál Vitalísia

Díli, 30 outubru 2025 — Provedór Direitus Umanus no Justisa (PDHJ), Virgílio da Silva Guterres “Lamukan”, akompaña husi Provedóra-Adjunta Direitus Umanus, Maria Marilia da...

Parseria Kuadrilaterál Hametin Anti Korrupsaun no Governasaun iha Ataúro

Ataúro, 22 outubru 2025 – Programa formasaun abranjente ida hodi hametin administrasaun públika fasilita ona ba funsionáriu sira iha Autoridade Administrativa Ataúro nian hosi parseria kuadrilaterál...
Skip to content