Ave Caicoli, Dili, Timor-Leste

info@pdhj.tl

  • tp
  • en

Ba Integridade: Diálogu Rejionál iha Kuala Lumpur Kombate Dezafiu sira Korrupsaun no Direitus Umanus nian

Kuala Lumpur, Malázia – 1-2 Outubru 2024 – Iha enkontru signifikativu ida, reprezentante sira hosi nasaun sia, inklui Timor-Leste, hasoru malu  iha Kuala Lumpur ba “Diálogu Rejionál kona-ba Korrupsaun no Direitus Umanus.” Eventu ne’e konta ho partisipante notável sira, inklui Rigoberto Monteiro, Provedór-Adjuntu ba Boa Governasaun, José Luis Oliveira, Diretór AJAR Timor-Leste nian; Ligia de Carvalho Soares, reprezentante husi CAC; no Eurosia Maria Marques Doutel Sarmento, reprezentante Sekretária Estadu ba Igualdade.

Diálogu ida-ne’e ho objetivu atu reforsa interligasaun sira entre inisiativa sira hasoru korrupsaun no promosaun direitus umanus, hodi subliña nesesidade urjente ba esforsu kolaborativu sira hodi kombate korrupsaun enkuantu asegura protesaun direitus umanus iha rejiaun tomak.

Konvensaun Nasoins Unidas nian hasoru Korrupsaun (UNCAC), maka instrumentu internasionál anti-korrupsaun ne’ebé legalmente vinkulativu úniku, sai hanesan fundasaun ba diskusaun sira. Nu’udar guardiaun ba Konvensaun, Gabinete Nasoins Unidas kona-ba Droga no Krime (UNODC) subliña ninia abordajen olístiku hodi kombate korrupsaun liuhosi prevensaun, reforsa ezekusaun, no kooperasaun internasionál. Partisipante sira subliña papél krítiku hosi governu sira, setór privadu, no sosiedade sivíl hodi rezolve kestaun ne’e.

Gabinete Komisáriu Aas Nasoins Unidas nian ba Direitus Umanus (OHCHR) aprezenta ninia kompromisu atu integra direitus umanus iha esforsu anti-korrupsaun, hodi halo advokasia ba aumentu konxiénsia no envolvimentu iha asuntu vital sira-ne’e. Diálogu ne’e reafirma rekoñesimentu katak korrupsaun bele estraga asesu ba servisu báziku sira no agrava pobreza no dezigualdade, hodi afeta desproporsionalmente komunidade marjinalizadu sira.

Iha deklarasaun polítika ida hosi Juñu 2021, Estadu-membru sira rekoñese relasaun ne’ebé reforsa malu entre anti-korrupsaun no direitus umanus. Sira kompromete atu kombate korrupsaun iha maneira ne’ebé konsistente ho sira nia obrigasaun atu tane aas direitus umanus, justisa, no estadu direitu.

Konferénsia Estadu Parte sira ba UNCAC reitera importánsia partisipasaun sosiedade nian hodi kombate korrupsaun. Ida-ne’e afirma ba estadu sira atu implementa polítika sira ne’ebé efetivu ne’ebé fó kbiit ba indivídu sira no grupu sira ne’ebé la hola parte iha setór públiku nian atu kontribui ba esforsu sira hasoru korrupsaun, nune’e bele hasa’e responsabilizasaun.

Rezultadu xave sira hosi diálogu inklui kompromisu sira ba:

  • Dezenvolve polítika sira ne’ebé tane aas direitu ba informasaun tuir UNCAC no ONU nia instrumentu direitus umanus.
  • Hasa’e konxiénsia kona-ba mekanizmu protesaun ba denunsiante sira.
  • Hametin independénsia no efikásia husi instituisaun sira ne’ebé hetan knaar atu investiga no prosesa ofensa sira ne’ebé relasiona ho korrupsaun.
  • Estabelese fundu espesializadu husi patrimóniu ne’ebé konfiska ona hodi apoia inisiativa direitus umanus.

Nu’udar parte ida hosi selebrasaun sira ba tinan 75 Deklarasaun Universál Direitus Umanus nian, UNODC promete atu integra direitus umanus iha ninia programasaun anti-korrupsaun, hodi destaka ligasaun esensiál entre área krusiál rua ne’e.

Diálogu Rejionál ida-ne’e marka pasu signifikativu ida hodi avansa esforsu koordenadu sira hodi kombate korrupsaun enkuantu proteje no promove direitus umanus iha rejiaun, hodi estabelese baze ba sosiedade ida ne’ebé ekuitativu no justu liu.

This post is also available in: English

Notisia seluk

PDHJ Realiza Formasaun Konaba Boa Governasaun no Direitus Humanus ba Líder Komunitáriu sira iha Ermera

Ermera, 7 Jullu 2025 –Provedór-Adjuntu ba Boa Governasaun, Rigoberto Monteiro, ofisialmente halo abertura ba formasaun loron tolu kona-ba governasaun di’ak, mediasaun, no direitus umanus...

Provedoria Propoin Pontu Fokál Lokál Hodi Mellora Atendementu Keixa Iha Covalima

Covalima, 24 juñu 2025 — Provedór Direitus Umanus no Justisa, Virgílio da Silva Guterres “Lamukan”, akompaña husi Diretór Delegasaun Territoriál Maliana PDHJ nian, Domingos...

PDHJ Husu Aliñamentu Lejizlativu Hodi Proteje Direitu LGBTQI+ No Defisiénsia iha Timor-Leste

Ermera, 18 juñu 2025 — Provedór Direitus Umanus no Justisa, Virgílio da Silva Guterres “Lamukan”, subliña katak promosaun diversidade no inkluzaun—partikularmente iha relasaun ho...

PDHJ Realiza Workshop Validasaun Loron Rua kona-ba Revizaun Tinan Lima ba Planu Asaun Nasionál ba Ema ho Defisiénsia

Dili, 16-17 Juñu 2025 —Provedoria Direitus Umanus no Justisa (PDHJ), liuhosi nia Unidade Asisténsia Jurídika, Administrativa no Peskiza (UAJAP), hala’o ho susesu workshop validasaun...
Skip to content