Ave Caicoli, Dili, Timor-Leste

info@pdhj.tl

  • tp
  • en

PDHJ Realiza Formasaun Konaba Boa Governasaun no Direitus Humanus ba Líder Komunitáriu sira iha Ermera

Ermera, 7 Jullu 2025 –Provedór-Adjuntu ba Boa Governasaun, Rigoberto Monteiro, ofisialmente halo abertura ba formasaun loron tolu kona-ba governasaun di’ak, mediasaun, no direitus umanus ba Líder Komunitáriu na’in 36 husi Munisípiu Ermera. Partisipante sira inklui Xefe Suku husi Postu Administrativu Ermera, Railaco, Hatulia A, Hatulia B, Letefoho, no Atsabe.

Iha diskursu abertura Provedór-Adjuntu Monteiro subliña importánsia husi formasaun ne’e, hodi haktuir katak esensiál tebes ba Xefe Suku sira atu kompriende prinsípiu direitus umanus no governasaun di’ak iha kontestu Timor-Leste.

“Bainhira ita-boot sira hasoru malu ho ita-boot sira-nia komunidade sira iha konsellu suku sira, ita-boot sira tenke bele introdús no esplika kona-ba direitu povu nian, xefe suku sira-nia knaar no podér, no ligasaun entre governasaun lokál no nasionál. Koñesimentu ida-ne’e fó dalan ba ita-boot sira atu fó apoiu ba instituisaun sira hanesan PDHJ no entidade governu nian sira seluk hodi hametin knaar komunidade nian iha dezenvolvimentu nasionál,” dehan Monteiro.

Nia salienta katak proteje direitus umanus iha nivel komunidade nu’udar responsabilidade prinsipál ida husi Xefe Suku sira. Ida-ne’e inklui responde ba nesesidade sira hosi grupu vulneravel sira, partikularmente ema ki’ak sira no ema ho defisiénsia sira. “Xefe suku ténke ativu identifika no rezolve problema lokál sira, hanesan fasilita asesu ba servisu ba ema sira ne’ebé labele la’o ona ba eskritóriu governu nian,” nia akresenta.

Monteiro mós fó hanoin katak Xefe Suku sira serve nu’udar liña oin ba administrasaun lokál, dalabarak kaer dokumentasaun xave no servisu ba sira-nia komunidade. “Ita-boot sira maka autoridade ne’ebé besik liu ba povu no eleitu diretamente hosi sira. Ida-ne’e krusiál katak ita-boot mantein koordenasaun ne’ebé efetivu ho administrasaun munisipál hodi asegura prestasaun servisu públiku sira ne’ebé la’o ho di’ak,” nia hatete.

Nia realsa liu tan katak boa governasaun signifika rezolve problema bazeia ba nesesidade komunidade nian. Tanba Xefe Suku sira dalaruma hetan fiar atu jere fundu públiku sira ne’ebé aloka hosi governu sentrál ka munisípiu, sira-nia responsabilizasaun administrativa no finanseira importante tebes.

“Formasaun ida ne’e hanesan oportunidade ida atu hakle’an ita-boot nia koñesimentu iha governasaun, direitus umanus, no prestasaun servisu públiku. Ami enkoraja ita-boot sira atu envolve tomak durante loron tolu ne’e,”dehan Provedór-Adjuntu.

Nune’e mós ko’alia iha eventu ne’e, José da Costa Gomes, Sekretáriu Administrasaun no Finansas husi Autoridade Munisípiu Ermera repete fali mensajen Provedór-Adjuntu nian. Nia husu ba partisipante sira atu aproveita didi’ak formasaun ne’e atu nune’e bele hasa’e sira-nia kapasidade atu responde ho profisionál no efetivu ba dezafiu komunidade nian liuhosi mediasaun, jestaun finanseira ne’ebé responsavel, no abordajen sira ne’ebé bazeia ba direitus umanus.

Treinamentu ne’e ho objetivu atu harii abilidade lideransa komunitária sira atu nune’e sira bele kontribui ho signifikativu ba dezenvolvimentu lokál no fahe sira-nia koñesimentu ho ema seluk iha sira-nia komunidade.

Inisiativa ida-ne’e realiza bazei ba asinatura Nota Entendimentu (MoU) entre Provedoria dos Direitos Humanos e Justiça (PDHJ) no Ministériu Administrasaun Estatál iha tinan 2024.

Formasaun ne’e hala’o iha Salaun Administrasaun Munisípiu Ermera iha Gleno, husi loron 7 to’o loron 9 fulan jullu tinan 2025, no fasilita husi formadór sira husi PDHJ no MAE.

This post is also available in: English

Notisia seluk

Hametin Direitus Umanus: Provedór Hasoru Xefe Estadu Maior Jenerál F-FDTL

Díli, 14 agostu 2025 – Provedór Direitus Umanus no Justisa, Virgílio da Silva Guterres “Lamukan,” foin lalais ne’e hasoru malu ho Xefe Estadu Maiór...

PDHJ Husu Revizaun ba Kritériu Diskriminatóriu iha Rekrutamentu Formasaun Membru PNTL 2025

KOMUNIKADU BA IMPRENSA                                                                                             14 agostu 2025 Díli, Timor-Leste –Provedoria Direitus Humanus no Justisa (PDHJ) hato’o apresiasaun ba inisiativa Governu hodi rekruta membru foun Polísia Nasionál Timor-Leste...

PDHJ no MAE Fasilita Treinamentu Loron Tolu Ba Líder Komunitáriu sira iha Munisípiu Bobonaro

Maliana, 12–14 agostu 2025 – Provedoria Direitus Umanus no Justisa (PDHJ), ho kolaborasaun ho Ministériu Administrasaun Estatál (MAE), hala’o formasaun no sennsibilizasaun durante loron...

Unifika Persesaun: PDHJ Realiza Orientasaun Estratéjiku ba Ekipa Lideransa Foun Sira

Dili, 4–5 Agostu 2025 –Provedoria Direitus Umanus no Justisa (PDHJ) hala’o enkontru orientasaun loron rua iha CNC Balide ba nia Sekretáriu Ezekutivu, Diretór Nasionál...
Skip to content