Ave Caicoli, Dili, Timor-Leste

info@pdhj.tl

  • tp
  • en

PDHJ Haforsa Kompromísiu Globál ba Direitus Umanus no Igualdade Jéneru iha Enkontru Anuál GANHRI

Jenebra, 12 marsu 2025 – Provedór Direitus Umanus no Justisa (PDHJ) Timor-Leste reafirma nia kompromisu ba igualdade jéneru no protesaun ba direitu feto no labarik-feto sira nian durante Enkontru Anuál 2025 hosi Aliansa Globál Instituisaun Nasionál Direitus Umanus nian (GANHRI), ne’ebé hala’o iha Jenebra 10-20 marsu. Provedór ba Direitus Umanus no Justisa, Virgílio da Silva Guterres ‘Lamukan’, no Provedóra-Adjunta Maria Marília da Costa partisipa ativamente iha diskusaun nivel aas nu’udar parte ida husi Timor-Leste nia kompromisu nasionál no internasionál ne’ebé la’o hela ba direitus umanus.

Nu’udar NHRI akreditadu ho Estatútu A, PDHJ hala’o papél xave ida iha diskusaun sira, hodi garante katak lian sira husi Timor-Leste no nasaun sira seluk iha parte Súl Globál hetan reprezentasaun. Iha nia intervensaun, Provedór Virgílio Guterres espresa apresiasaun ba serbisu hosi maluk NHRI sira no defende protesaun sira ne’ebé maka’as liu ba direitu feto no labarik-feto sira-nian. Nia destaka reforma legál krítiku oioin ne’ebé durante ne’e PDHJ hala’o, inklui:

  • Revizaun judisiál ba lei kazamentu nian, ne’ebé oras ne’e rekoñese de’it kazamentu Katóliku, defende rekoñesimentu legál ba kazamentu relijiozu no sivíl sira seluk iha Timor-Leste.
  • Revizaun judisiál ba regulamentu planeamentu familiár, ne’ebé agora daudaun restrinje feto foin-sa’e sira atu asesu ba servisu saúde reprodutiva klínika no ezije feto kaben-na’in sira atu hetan sira-nia la’en nia lisensa ba kontrolu médiku.

Enkontru Anuál, ne’ebé organiza hosi GANHRI iha parseria ho Gabinete Direitus Umanus ONU nian no ko-finansia hosi Komisaun Europeia, foka ba tema “Direitus Umanus ba Feto no Labarik-feto sira: Promove Igualdade Jéneru nian.” Reprezentante NHRI husi mundu tomak envolve iha diskusaun kona-ba violénsia bazeia ba jéneru, reforma legál no polítika, inisiativa edukasaun atu kombate diskriminasaun, no estratéjia institusionál atu avansa inkluzaun jéneru.

Durante eventu, NHRI sira kompromete atu intensifika sira nia esforsu advokasia no hametin mekanizmu responsabilizasaun ba igualdade jéneru. Konferénsia ne’e konklui ho adosaun ba Deklarasaun Rezultadu ida, hodi reafirma nesesidade urjente atu:

  • Kontra redusaun globál sira kona-ba direitu jéneru nian
  • Hametin responsabilizasaun liuhosi NHRI sira
  • Promove asaun klimátika ne’ebé responde ba jéneru
  • Garante partisipasaun hanesan husi feto sira iha foti desizaun
  • Hadi’a enkuadramentu institusionál sira NHRI nian hodi apoia igualdade jéneru

Enkontru Anuál GANHRI nian mós iha eleisaun lideransa nian, ho Amina Bouayach hosi Maroko eleitu nu’udar Prezidente foun no Alyson Kilpatrick hosi Irlanda Norte nu’udar Sekretáriu foun ba mandatu tinan tolu. Enkontru ne’e fó omenajen ba defensór direitus umanus distintu na’in-rua—Roseline Odede hosi Kénia no Raafat Salha hosi Palestina—ne’ebé mate iha inísiu tinan ida-ne’e.

PDHJ nia partisipasaun iha forum globál ida-ne’e subliña nia dedikasaun atu hametin protesaun direitus umanus iha Timor-Leste no liután, hodi garante katak enkuadramentu legál sira evolui hodi proteje di’ak liután direitu feto, labarik-feto, no komunidade marjinalizadu sira-nian.

This post is also available in: English

Notisia seluk

PDHJ Enkontru ho EDTL Hodi Diskute Asuntu Fornesimentu Eletrisidade Ne’ebé Identifika iha Inspesaun iha Atauro

Dili, 7 Novembru 2025 –Provedór Direitus Umanus no Justisa, Virgílio da Silva Guterres “Lamukan” realiza enkontru ida ho lideransa Eletricidade de Timor-Leste (EDTL), Prezidente...

Provedor Enkontru ho Estudante UETL Kona-ba Lei Manifestasaun no Revogasaun Lei Pensaun Mensál Vitalísia

Díli, 30 outubru 2025 — Provedór Direitus Umanus no Justisa (PDHJ), Virgílio da Silva Guterres “Lamukan”, akompaña husi Provedóra-Adjunta Direitus Umanus, Maria Marilia da...

Parseria Kuadrilaterál Hametin Anti Korrupsaun no Governasaun iha Ataúro

Ataúro, 22 outubru 2025 – Programa formasaun abranjente ida hodi hametin administrasaun públika fasilita ona ba funsionáriu sira iha Autoridade Administrativa Ataúro nian hosi parseria kuadrilaterál...

PDHJ Envolve Diálogu Rejionál kona-ba Governasaun Dijitál iha Fórum ASEAN-UNESCO

Bangkok, Tailándia, 20-22 Outubru 2025 – Provedoria Direitus Umanos no Justisa (PDHJ) ne’ebé reprezenta husi Provedór-Adjunta ba Direitus Umanus Maria Marilia da Costa, partisipa...
Skip to content